مطالعه صدمات و مشخصات زخم‌های تنه درختان ‌باقی‌مانده در اثر بهره‌برداری به روش چوب‌کشی زمینی (مطالعه موردی: جنگل ناو اسالم)

صدمات بهره‌برداری به درختان باقی‌مانده در جنگل از توانایی پایداری توده و کیفیت تنه درختان می‌کاهد. در این پژوهش صدمات و مشخصات زخم‌های تنه درختان باقی‌مانده در اثر بهره‌برداری به روش چوب‌کشی زمینی در پارسل شماره 237 از سری 2 جنگل ناو اسالم بررسی شد. مدیریت این جنگل‌ها به شیوه تک‌گزینی است. بعد از پایان عملیات بهره‌برداری وضعیت درختان (گونه، قطر برابر سینه، سالم، زخمی یا نابود) و مشخصات زخم‌ها (محل، اندازه و شدت) از طریق 34 قطعه نمونه دایره‌ای شکل به روش منظم تصادفی برداشت شد. نتایج این پژوهش نشان داد 2/13 درصد از درختان باقی‌مانده زخمی و 3/2 درصد درختان نابود شده بودند. بیشترین تعداد درختان ازبین رفته در طبقه قطری 10 سانتی‌متر مشاهده گردید. کلاسه قطری 35 تا 60 سانتی‌متر بیشترین فراوانی تعداد زخم را داشت، اما اندازه زخم‌ها در کلاسه قطری 65 تا 90 سانتی‌متر بزرگ‌تر بودند. 5/72 درصد از زخم‌های تنه درختان عمیق‌تر از پوست مشاهده شد. بیشتر زخم‌ها در ارتفاع کمتر از 1 متر تنه درختان ایجاد شده بودند. 7/21 درصد زخم‌ها اندازه کوچک‌تر از 10 سانتی‌متر‌مربع، 8/34 درصد اندازه‌ای بین 10 تا 50 سانتی‌متر‌مربع، 4/30 درصد اندازه‌ای بین 50 تا 200 سانتی‌متر‌مربع و 1/13 درصد اندازه‌ای بزرگ‌تر از 200 سانتی‌متر‌مربع داشتند. زخم‌های ناحیه کنده درختان در اندازه کوچک اما با شدت زیاد و عمیق ولی زخم‌های بالای 1 متر تنه درختان در اندازه بزرگ و سطحی ایجاد شده بودند. درختان روشنایی‌پسند مانند افرا و توسکا آسیب دیدگی بیشتری داشتند. این صدمات در اثر عملیات چوب‌کشی به‌وجود آمدند. طراحی و احداث استاندارد مسیرهای چوب‌کشی براساس شیوه مدیریت تک‌گزینی می‌تواند در کاهش صدمات بهره‌برداری به درختان باقی‌مانده در جنگل ناهمسال بسیار مؤثر واقع گردد.